Aa

12 dự án thua lỗ ngành Công Thương: Dư nợ chạm ngưỡng 21.000 tỷ đồng

Thứ Năm, 21/05/2020 - 11:30

Dư nợ của 12 dự án thua lỗ, yếu kém ngành Công thương chạm ngưỡng 21.000 tỷ đồng, đa số không trả được nợ đúng hạn.

Chính phủ vừa có báo cáo gửi các Đại biểu Quốc hội về tình hình và kết quả xử lý tồn tại, yếu kém của 12 dự án, doanh nghiệp yếu kém ngành Công Thương.

Nhiều dự án vướng mắc hợp đồng EPC

Theo báo cáo của Chính phủ, đến nay, một số dự án, doanh nghiệp đã có những chuyển biến nhất định nhưng nhìn chung vẫn còn rất nhiều khó khăn, tồn tại.

Hiện chỉ có 2 dự án, doanh nghiệp có lãi là Nhà máy sản xuất phân bón DAP số 1 - Hải Phòng, Nhà máy thép Việt - Trung (trong đó 1 doanh nghiệp vẫn còn lỗ lũy kế, 1 dự án đang được xem xét đưa ra khỏi "danh sách đen"). Có 2 dự án, doanh nghiệp giảm được lỗ (nhưng chưa bền vững), 1 dự án, doanh nghiệp dừng hoạt động nay đã vận hành trở lại là Xơ sợi Đình Vũ. Vẫn có tới 7 dự án, doanh nghiệp còn thua lỗ hoặc dở dang, dừng hoạt động.

Dư nợ của 12 dự án thua lỗ, yếu kém ngành Công thương chạm ngưỡng 21.000 tỷ đồng, đa số không trả được nợ đúng hạn

Ngoài ra, 5 trên tổng số 12 dự án, doanh nghiệp có tranh chấp, vướng mắc EPC với nhiều nội dung được doanh nghiệp đàm phán nhiều lần với đối tác nhưng không thành công. Đó là Dự án xây dựng Nhà máy sản xuất phân bón DAP số 2 - Lào Cai, Dự án cải tạo, mở rộng Nhà máy Phân đạm Hà Bắc, Dự án nhà máy đạm Ninh Bình, Dự án Xây dựng Nhà máy công nghiệp tàu thủy Dung Quất, Dự án mở rộng sản xuất giai đoạn 2 của Công ty CP Gang thép Thái Nguyên.

Tất cả các dự án này đều do nhà thầu Trung Quốc đảm nhiệm toàn bộ hoặc một phần. 

Tranh chấp, vướng mắc chủ yếu tập trung vào các vấn đề: chủ đầu tư và nhà thầu chưa thống nhất trong việc xác định giá trị quyết toán do thay đổi về thông số kỹ thuật, xuất xứ, số lượng thiết bị so với Hợp đồng đã ký và khối lượng phát sinh ngoài nội dung hợp đồng đã ký.

Bên cạnh đó, chủ đầu tư và nhà thầu chưa thống nhất trong việc xác định thuế phải nộp và tiền phạt chậm nộp thuế của Hợp đồng; Tranh chấp quyết toán chi phí chạy thử; Giá trị quyết toán thực tế không phù hợp với Hợp đồng EPC đã ký; Yêu cầu bồi thường chi phí dịch vụ kỹ thuật kéo dài, chi phí bảo dưỡng khắc phục hư hỏng thiết bị, chi phí chờ đợi hướng dẫn lắp đặt thiết bị, chi phí thay đổi thiết kế, sửa chữa công trình đã thi công...

Việc đàm phán giải quyết tranh chấp đến nay vẫn không thành công. Trước tình thế này, báo cáo của Chính phủ cho rằng có 2 giải pháp xử lý được nêu ra.

Một là đưa ra trọng tài hoặc tòa án để phân xử. Hai là chủ đầu tư tự quyết toán theo quy định của Thông tư 64/2018/TT-BTC đối với trường hợp nhà thầu không thực hiện quyết toán hợp đồng theo quy định hoặc không thực hiện các nội dung công việc để hoàn thành quyết toán.

Thế nhưng, đối với giải pháp đưa ra phân xử thông qua trọng tài hoặc tòa án, các doanh nghiệp đã thuê tư vấn pháp lý, sau khi nghiên cứu hồ sơ, tư vấn đã khuyến cáo việc khởi kiện để xử lý tranh chấp Hợp đồng EPC (nhất là 3 dự án thuộc Tập đoàn Công nghiệp Hóa chất Việt Nam) sẽ không thuận lợi và khả năng thắng kiện thấp, chi phí theo đuổi vụ kiện lớn, có thể chi phí cho việc phải trả tiền cho các nhà thầu khi thua kiện cộng với chi phí theo đuổi vụ kiện sẽ cao hơn tổng số tiền đang còn tranh chấp trong các Hợp đồng EPC.

Đối với giải pháp chủ đầu tư tự quyết toán, do còn tranh chấp nên hồ sơ thực tế cũng chưa có đầy đủ để lập hồ sơ tự quyết toán. Do đó, Chính phủ cho rằng để xử lý được tồn tại này, Bộ Tài chính cần chủ trì, phối hợp với các cơ quan liên quan hướng dẫn việc chủ đầu tư tự quyết toán phù hợp hơn với tình hình thực tế của các dự án hiện nay.

Dư nợ lên gần 21.000 tỷ đồng

Đáng quan ngại là dư nợ của các dự án, doanh nghiệp tại các tổ chức tín dụng lớn, đa số không trả được nợ đúng hạn. Hiện nay, có 17 ngân hàng thương mại và 1 công ty tài chính cấp tín dụng cho 12 dự án với tổng số dư nợ đến thời điểm 31/12/2019 là 20.938.

Trong đó, dư nợ trung dài hạn là 17.169 tỷ đồng, dư nợ ngắn hạn là 3.769 tỷ đồng. Ngoài 12 dự án, doanh nghiệp này ra, các ngân hàng còn cấp tín dụng đối với các chủ đầu tư có liên quan 22.964 tỷ đồng, trong đó, dư nợ trung hạn 17.263 tỷ, ngắn hạn 5.701 tỷ đồng.

Ngoài ra, Ngân hàng Phát triển Việt Nam còn cấp tín dụng cho 6 Dự án (Dự án mở rộng sản xuất giai đoạn 2- Tisco; Dự án Nhà máy Đạm Ninh Bình; Dự án đạm Hà Bắc; Dự án DAP số 1 Hải Phòng; Dự án DAP số 2 Lào Cai; Nhà máy đóng dầu Dung Quất) với tổng dư nợ đến 31/12/2019 là 9.796 tỷ đồng.

Đến nay, việc xác định trách nhiệm, xử lý đối với các tổ chức, cá nhân có sai phạm đã được tiến hành nghiêm túc, quyết liệt. Toàn bộ 12 dự án, doanh nghiệp đều đã được tiến hành thanh tra, kiểm toán, điều tra ở các cấp độ khác nhau để phát hiện các sai phạm, vi phạm pháp luật của tổ chức, cá nhân có liên quan theo quy định của pháp luật..

Bên cạnh đó, dư nợ của các dự án, doanh nghiệp tại các tổ chức tín dụng lớn, đa số không trả được nợ đúng hạn.

Chuyển hồ sơ sang Bộ Công an nhiều dự án

Hiện nay, tất cả 12 dự án, doanh nghiệp đều được thanh tra ở các cấp độ Thanh tra Chính phủ, Thanh tra chuyên ngành và Thanh tra của địa phương với tổng số 24 cuộc thanh tra, trong đó có 22 cuộc đã có kết luận thanh tra. Trong đó, 4 dự án, doanh nghiệp đã chuyển hồ sơ sang Bộ Công an để điều tra gồm Dự án Nhà máy sản xuất nhiên liệu sinh học Quảng Ngãi, Dự án Nhà máy sản xuất nhiên liệu sinh học Phú Thọ, Dự án mở rộng giai đoạn 2 Nhà máy gang thép Thái Nguyên, Dự án Nhà máy sản xuất xơ sợi polyester Đình Vũ. Đây đều là những dự án yếu kém, lỗ triền miên, thậm chí là chưa hoàn thiện.

Cụ thể, Dự án Nhà máy sản xuất nhiên liệu sinh học Quảng Ngãi đã dừng sản xuất do không có thị trường tiêu thụ sản phẩm, hiệu quả sản xuất kinh doanh thấp và thiếu vốn lưu động phục vụ sản xuất. Đến hết năm 2019, tổng nợ phải trả là 1.316,34 tỷ đồng, lỗ lũy kế 1.019,63 tỷ đồng.

Trong khi đó, Dự án Nhà máy sản xuất nhiên liệu sinh học Phú Thọ đang đầu tư xây dựng dở dang, đạt khoảng 78% khối lượng công việc; các bên không thống nhất với nhau về chi phí phát sinh nên đã dừng thi công từ tháng 11.2011, đến nay chưa tìm được nhà đầu tư phù hợp góp phần vốn còn thiếu để tiếp tục triển khai, hoàn thành. Hết năm 2019, tổng nợ phải trả là 1.210,93 tỷ đồng, lỗ lũy kế -17,77 tỷ đồng.

Dự án mở rộng giai đoạn 2 Nhà máy gang thép Thái Nguyên khởi công từ tháng 9/2007 đến nay chưa xong.

Dự án Nhà máy sản xuất xơ sợi polyester Đình Vũ, đến hết năm 2019, vốn chủ sở hữu là -3.103,32 tỷ đồng, tổng tài sản là 4.798,35 tỷ đồng, tổng nợ phải trả là 7.901,67 tỷ đồng, lỗ lũy kế - 5.356,04 tỷ đồng. Đến nay đã hoàn thành việc xử lý tranh chấp pháp lý với nhà thầu thực hiện dự án; hoàn thành cơ bản công tác quyết toán vốn đầu tư.

Ý kiến của bạn
Bình luận
Xem thêm bình luận

Đọc thêm

Lên đầu trang
Top