Cụ thể, báo cáo của Tổng Kiểm toán nhà nước cho biết, một số đơn vị không thực hiện được nghĩa vụ tài chính do địa phương chậm làm các trình tự, thủ tục xác định nghĩa vụ với ngân sách nhà nước gây lãng phí lớn nguồn tài nguyên đất và huy động nguồn thu cho ngân sách địa phương không kịp thời.
Đồng thời, Sở Tài nguyên Môi trường chưa phối hợp với các đơn vị thuê đất để hoàn thiện các thủ tục đăng ký biến động về sử dụng đất, đăng ký cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, ký hợp đồng thuê đất; chậm thực hiện ký hợp đồng thuê đất khi đã có quyết định giao cho thuê đất của UBND tỉnh.
Kết quả kiểm toán cho thấy, Công ty Du lịch Bình Thuận trước khi chuyển sang Công ty cổ phần đã được UBND tỉnh xác định giá trị lợi thế về địa lý để xác định giá trị doanh nghiệp của 4 khu đất.
Theo đó, UBND tỉnh đã thuê công ty thẩm định giá để xác định giá trị doanh nghiệp trước khi cổ phần hóa, tuy nhiên còn xác định thiếu giá trị lợi thế về vị trí địa lý của khu đất cơ sở giặt ủi tại xã Tiến Lợi, TP. Phan Thiết với diện tích 2.780m2 dẫn đến khả năng xác định không đúng giá trị doanh nghiệp trước khi cổ phần hóa.
Đối với việc thu hồi, giao đất thuộc quỹ đất nông nghiệp 5% để xây dựng nhà ở xã hội trên địa bàn chưa phù hợp quy định.
Cụ thể, Công ty CP xây dựng và kinh doanh nhà Bình Thuận được UBND tỉnh Bình Thuận giao đất có thu tiền sử dụng đất để thực hiện dự án nhà ở xã hội với diện tích 3.773,5m2, trong đó 1.816,6m2 đất thuộc quỹ đất 5% do UBND phường Phú Tài quản lý nhưng UBND tỉnh giao cho công ty để xây dựng dự án nhà ở xã hội là không đúng quy định tại Khoản 2 Điều 132 Luật Đất đai năm 2013 quy định.
Đối với các doanh nghiệp cổ phần hóa trước năm 2007, Sở Tài nguyên Môi trường không kiểm tra thực tế và trình UBND cấp tỉnh, không rà soát hiện trạng sử dụng đất chuyển hợp đồng thuê đất và cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất khi chuyển từ công ty nhà nước thành công ty cổ phần theo quy định.
Cụ thể, tại chi nhánh khu du lịch núi Tà Cú thực hiện cổ phần hóa từ năm 2005, trước khi cổ phần hóa là đơn vị trực thuộc công ty du lịch Bình Thuận.
Sở Tài nguyên Môi trường chưa hướng dẫn cho Công ty CP du lịch Núi Tà Cú rà soát hiện trạng quỹ đất do công ty đang quản lý sử dụng, không kiểm tra thực tế và trình UBND tỉnh quyết định xử lý dẫn đến tình trạng đơn vị quản lý sử dụng và tên pháp nhân tại quyết định thuê đất và hợp đồng thuê đất khác nhau, đồng thời ảnh hưởng đến việc thực hiện nghĩa vụ đối với ngân sách Nhà nước.
Năm 2017, Công ty CP Muối Vĩnh Hảo được UBND tỉnh Bình Thuận quyết định gia hạn thời gian thuê đất là 50 năm theo quy định, tuy nhiên sau khi được gia hạn thì Sở Tài nguyên Môi trường không xác lập và luân chuyển hồ sơ sang cơ quan thuế để xác định đơn giá thuê đất, tiền thuê đất gây ảnh hưởng đến nguồn thu ngân sách Nhà nước.
Sở Tài nguyên Môi trường cũng chưa xác lập hồ sơ giao đất đối với các diện tích công ty TNHH MTV Công trình giao thông Bình Thuận quản lý và sử dụng giai đoạn 2010 - 2014 để xác định tiền sử dụng đất theo quy định của pháp luật.
Sở Tài nguyên Môi trường tỉnh Bình Thuận còn tham mưu cho UBND tỉnh xác nhận công ty thuộc đối tượng giao đất không thu tiền sử dụng đất thuộc giai đoạn 2010-2014, điều này hoàn toàn không đúng quy định tại Điều 33 Luật Đất đai năm 2003.
Trước thực tế trên, Kiểm toán Nhà nước kiến nghị UBND tỉnh Bình Thuận nên rà soát, xem xét việc áp dụng hệ số K hằng năm trên địa bàn tỉnh, không xác định lại giá đất cụ thể để tính tiền thuế đất, giao đất tại thời điểm có quyết định giao đất, thuê đất theo từng khu vực, tuyến đường, vị trí tương ứng với từng mục đích sử dụng đất phù hợp với thị trường và điều kiện phát triển kinh tế, xã hội tại địa phương.
Xem xét việc ban hành mức tỷ lệ phần trăm để tính đơn giá thuê đất một năm theo từng khu vực đất đô thị, trung tâm thương mại, dịch vụ, đầu mối giao thông, khu dân cư tập trung có khả năng sinh lợi đặc biệt, có lợi thế trong việc sử dụng đất là mặt bằng sản xuất kinh doanh, thương mại và dịch vụ.
“Đề nghị UBND tỉnh Bình thuận chỉ đạo các đơn vị được kiểm toán phải kiểm tra, đối chiếu thực hiện nghiêm túc, kịp thời các chỉ đạo, kiến nghị của Kiểm toán Nhà nước tại báo cáo kiểm toán này và thông báo kết quả kiểm toán tại các đơn vị được kiểm toán chi tiết; báo cáo kết quả thực hiện về Kiểm toán Nhà nước khu vực VIII trước ngày 30/6/2019”, báo cáo nêu rõ.