Ngày 15/3 Sở Xây dựng tỉnh Lâm Đồng và UBND TP.Đà Lạt tổ chức công bố quyết định của Chủ tịch UBND tỉnh Lâm Đồng, phê duyệt quy hoạch chi tiết và thiết kế đô thị tỷ lệ 1/500 khu vực trung tâm Hòa Bình (Đà Lạt) do KTS. Hồ Thiệu Trị đứng tên. Đồ án quy hoạch này gây xôn xao dư luận Đà Lạt vì quá xa lạ với Đà Lạt, không phù hợp với hiện trạng Đà Lạt.
Khu Hoà Bình thành khu trung tâm Phức hợp
Theo đó, khu vực quy hoạch này có diện tích 30ha, thuộc P.1 (Đà Lạt), được chia làm 5 phân khu; phạm vi từ đường Trần Quốc Toản, Bùi Thị Xuân, Lý Tự Trọng, hẻm nhà thờ Tin Lành, Nguyễn Văn Trỗi, đến đầu đường Ba Tháng Hai, Nguyễn Chí Thanh, đường dẫn xuống Lê Đại Hành qua vòng xoay đài phun nước (gần cầu Ông Đạo). Bản đồ án biến khu Hòa Bình, nơi mang nhiều dấu ấn lịch sử của Đà Lạt, thành khu cao tầng thương mại phức hợp
Tại lễ công bố quyết định trên (ngày 15.3), ông Đoàn Văn Việt, Chủ tịch UBND tỉnh Lâm Đồng nhấn mạnh: “Việc công bố quyết định có ý nghĩa rất lớn trong việc quy hoạch, chỉnh trang, thiết kế, đầu tư phát triển khu vực trung tâm của TP Đà Lạt. Đây là điểm tụ hội của nhiều sự kiện quan trọng trong chiều dài lịch sử phát triển của thành phố, là điểm đến hằng ngày của người dân và du khách khi bước chân đến Đà Lạt”. Theo ông Việt, quyết định trên là tiền đề để đầu tư cải tạo, chỉnh trang và phát triển đô thị Khu trung tâm Hòa Bình thành khu Trung tâm phức hợp, gồm: hạ tầng giao thông công cộng chất lượng cao, xây dựng các công trình kiến trúc đặc trưng, hài hòa cảnh quan khu vực, là điểm đến hấp dẫn của khách tham quan du lịch trong nước và quốc tế.
Sau khi các đồ án quy hoạch chi tiết khu vực này được trưng bày công khai, thu hút đông đảo người dân, giới chuyên môn về kiến trúc, những người yêu Đà Lạt đến tham quan. Với 5 phân khu, người dân quan tâm nhiều nhất phân khu 2 và 3. Phân khu 2 là Khu trung tâm Hòa Bình có diện tích 3,37ha, sẽ trở thành khu phức hợp đa chức năng với các loại hình dịch vụ, giải trí phục vụ người dân địa phương và du khách.
Theo thiết kế, rạp hát Hòa Bình sẽ được thay thế bằng 2 cụm kiến trúc cao từ 3 đến 5 tầng, bằng kính để làm khu phức hợp đa chức năng. Phân khu 3 là khu vực đồi Dinh tỉnh trưởng cũ, có diện tích 4,43ha, là khu thương mại, dịch vụ cao cấp. Tại đây có cụm khách sạn cao 10 tầng ngay trên đỉnh núi để tạo điểm nhấn; mở thêm đường giao thông bao quanh Dinh.
Nuối tiếc
Trao đổi với Thanh Niên, KTS Đặng Phan Lạc Việt (gốc Đà Lạt) cho rằng: “Một thành phố có lịch sử của nó. Khu Hòa Bình, rạp Hòa Bình, khu Dinh tỉnh trưởng… là một phần của lịch sử Đà Lạt. Người Đà Lạt tự hào về nó. Nếu phá bỏ rạp Hòa Bình, phá bỏ Dinh tỉnh trưởng để thay vào đó là những khối kiến trúc xa lạ (như bản vẽ) thì quá đáng tiếc”.
Còn KTS Trần Công Hòa (Hội KTS tỉnh Lâm Đồng) không giấu được sự thất vọng. Ông Hòa cho biết, cách đây khoảng 5 tháng, Sở Xây dựng Lâm Đồng có gởi đồ án quy hoạch chi tiết Khu trung tâm Hòa Bình cho Hội xem và xin góp ý. Hội đã có góp ý bằng văn bản nêu lên sự cần thiết của việc chỉnh trang, nâng cấp Khu Hòa Bình, song song đó góp ý nhiều điểm trong đồ án thiết kế chưa phù hợp. Thế nhưng khi công bố và triển lãm đồ án trên thì những điều mà Hội góp ý không được ghi nhận.
KTS Trần Công Hòa nêu quan điểm: “Rạp Hòa Bình từ xưa đến nay có thể xem là biểu tượng của Đà Lạt vì nó gắn bó với đời sống sinh hoạt, tinh thần, chính trị, văn hóa… của người Đà Lạt. Từ mọi ngả đường khi nhìn về tháp cao của rạp Hòa Bình, người dân và du khách dễ dàng định được hướng đi…”.
Các KTS thuộc Hội KTS Lâm Đồng cho rằng đồ án vừa công bố chưa tạo được điểm nhấn, kiến trúc 2 khối nhà kính quá xa lạ với Đà Lạt, không phù hợp với hiện trạng của Đà Lạt. Còn ông Trần Bảo Văn (người Đà Lạt) cho rằng, chẳng phải đồi thông, quảng trường hay những bậc thang sống ảo, rạp chiếu phim Hoà Bình (khu Hoà Bình, Đà Lạt) mới là nơi được nhắc đến như 1 chứng nhân lịch sử, như "di sản ký ức" trong lòng nhiều người khi nghĩ về thành phố hoa Đà Lạt. KTS Trần Công Hòa nhận định thêm: “Khi thực hiện đồ án quy hoạch Khu trung tâm Hòa Bình đơn vị thiết kế nghiên cứu chưa tới, quên đi cộng đồng cư dân, cái mới đưa vào phải phù hợp với cảnh quan xung quanh, tiếp nối ký ức xưa”.
Với Dinh tỉnh trưởng, cả KTS Trần Công Hòa và KTS Đặng Phan Lạc Việt đều cho rằng đó là một công trình có giá trị lịch sử, có giá trị về kiến trúc, văn hóa; khu vực quanh Dinh là một mảng rừng xanh lâu đời cần gìn giữ cho Đà Lạt. Theo đồ án quy hoạch thì Dinh tỉnh trưởng sẽ di dời nguyên khối đến 1 “góc” nào đó, để thay bằng khối khách sạn cao 10 tầng với kiến trúc mang dáng dấp của Hồi Giáo, Ấn Độ rất xa lạ với Đà Lạt. “Dinh tỉnh trưởng cần được gìn giữ như trung tâm lưu giữ ký ức của người Đà Lạt”, KTS Hòa nói.
Theo tài liệu “Đường phố Đà Lạt”, Khu Hòa Bình là khu trung tâm Đà Lạt, nằm trên ngọn đồi cao 1.494,8 m. Lúc đầu, tại vị trí rạp chiếu bóng Hòa Bình, có một ngôi chợ cất bằng cây gọi là “Chợ Cây”. Năm 1931, chợ này bị cháy. Đến năm 1934, chợ Đà Lạt được xây dựng rộng 900 m2. Quảng trường trước chợ và đường quanh chợ gọi là Place du Marché (Quảng trường Chợ). Năm 1953, Place du Marché đổi là khu Hòa Bình. Chung quanh chợ là các cửa hiệu của người Việt, Hoa, Pháp và Ấn Độ.