Nằm cách trung tâm TP Buôn Ma Thuột chưa đầy 10km về phía Bắc, Dự án khu đô thị sinh thái do Công ty TNHH MTV Bánh Kẹo Thăng Long (Công ty Thăng Long) làm chủ đầu tư đã được UBND tỉnh Đắk Lắk giao cho hơn 50ha đất để thực hiện.

Theo đó, nơi đây sẽ mọc lên một khu dân cư sang trọng vào loại bậc nhất tỉnh Đắk Lắk với hàng loạt hạng mục như: Sân golf, hồ bơi, công viên, khu giải trí… Khu đô thị tương lai này cũng tọa lạc trên cung đường rất đẹp, một mặt tiếp giáp giữa đường Nguyễn Chí Thanh và đường tránh Tây của thành phố.

Theo tìm hiểu của PV Báo CAND, diện tích 50ha “đất vàng” này có giá trị hàng nghìn tỷ đồng nhưng được giao cho chủ đầu tư không hề thông qua đấu giá theo đúng quy định của Luật Đầu tư, Luật Đất đai…

Tài liệu mà chúng tôi có trong tay thể hiện, diện tích đất này trước kia là của Công ty TNHH MTV Cao su Đắk Lắk do UBND tỉnh thu hồi giao cho chủ đầu tư để thực hiện dự án. Tuy nhiên, trong quá trình giao đất, đã có nhiều bất cập, không đúng luật.

Theo thông báo Kết quả kiểm toán số 53 ngày 19-1-2018 của Kiểm toán Nhà nước Khu vực XII cho thấy, khi có chủ trương đầu tư, Sở KH&ĐT Đắk Lắk được tỉnh ủy quyền đăng tải thông báo trên hệ thống đấu thầu quốc gia của Bộ KH&ĐT. Tuy nhiên, thủ tục mời thầu sơ tuyển của dự án thực hiện chưa đúng quy định (đăng thông tin mời thầu bằng tiếng Anh trên tờ báo… tiếng Việt).

Ngoài ra, trong hồ sơ mời thầu, Sở KH&ĐT Đắk Lắk đã không xây dựng giá sàn dự án, không xác định được giá bồi thường, giải phóng mặt bằng và giá trị nộp ngân sách nhà nước do nhà đầu tư đề xuất mà chỉ mới xác định được tổng chi phí thực hiện dự án (400 tỷ đồng). Bên cạnh đó, hồ sơ dự thầu của Công ty Thăng Long cũng chưa thể hiện được giá trị bồi thường, hỗ trợ tái định cư… nên doanh nghiệp này không đủ điều kiện trúng thầu.

Không chỉ vậy, nhà đầu tư cam kết có 120 tỷ đồng, huy động 80 tỷ đồng và Ngân hàng Ngoại thương Việt Nam Chi nhánh Đắk Lắk cam kết cung cấp 340 tỷ đồng (tổng cộng có 540 tỷ đồng).

Trong khi đó, dự án này là dự án khu dân cư, quyền sử dụng là đất ở nên nhà đầu tư phải nộp xong tiền sử dụng đất (hơn 480 tỷ đồng) mới được triển khai bước thẩm định thiết kế xây dựng, cấp giấy phép xây dựng. Kiểm toán nhà nước khẳng định, số tiền sử dụng đất nộp ngân sách nhà nước (hơn 480 tỷ đồng) cũng phải được tính vào tổng mức đầu tư dự án.

Ngoài ra, dự án này là xây dựng nhà để ở, không được phân lô, bán nền, chủ đầu tư phải xây dựng nhà, hạ tầng khác… nên nếu tính đầy đủ các chi phí thì lớn hơn gấp nhiều lần số tiền 400 tỷ đồng đề xuất, đã được chấp thuận…

Ngoài dự án trên, tại địa bàn TP Buôn Ma Thuột, có hai dự án khác gồm: Nhà máy may công nghiệp của Công ty CP may Đại Việt (3,2ha, nằm trên đường Hà Huy Tập) và Trung tâm trưng bày - kinh doanh và dịch vụ ôtô của Công ty TNHH Thành Trung (2,4ha, nằm ở phường Tân An) cũng được giao đất không thông qua đấu giá trái quy định.

Tổng diện tích 5,6ha đất của hai dự án do Công ty TNHH MTV Cao su Đắk Lắk tự nguyện giao trả lại nên theo quy định: UBND tỉnh Đắk Lắk phải thu hồi, giao cho Trung tâm phát triển quỹ đất tỉnh thực hiện việc bồi thường và tổ chức đấu giá quyền sử dụng đất theo quy định.

Thế nhưng, UBND tỉnh cũng đã có chủ trương giao cho doanh nghiệp đầu tư hai dự án này và đều không thông qua đấu giá là trái với quy định của Luật Đất đai, Luật Đấu thầu và các thông báo kết luận của Thủ tướng…

Nguồn tin của PV Báo CAND cho biết, Kiểm toán nhà nước Khu vực XII đã có kết luận khẳng định: UBND tỉnh Đắk Lắk phê duyệt chủ trương đầu tư các dự án sản xuất kinh doanh, phát triển đô thị trên các diện tích đất có nguồn gốc các công ty nông, lâm nghiệp trái với quy định (điểm a, khoản 1) Luật Đầu tư…

Tuy nhiên, trái ngược với những kết luận trên, vừa qua UBND tỉnh Đắk Lắk cũng đã có văn bản kiến nghị, đề xuất chỉnh sửa một số nội dung trong kết luận kiểm toán để tạo điều kiện thu hút đầu tư cho tỉnh.

Trao đổi với PV Báo CAND, một lãnh đạo Sở Tài chính tỉnh Đắk Lắk cho rằng: “Có sự khác nhau trong quan điểm về việc đấu giá hay không đấu giá” giữa UBND tỉnh Đắk Lắk và Kiểm toán nhà nước.

UBND tỉnh Đắk Lắk cho rằng, nếu theo kết luận kiểm toán: “Chỉ có những dự án đầu tư thuộc lĩnh vực đặc biệt ưu đãi đầu tư tại địa bàn kinh tế - xã hội đặc biệt khó khăn mới không phải đấu giá quyền sử dụng đất”, còn tất cả các dự án đầu tư khác tại địa phương đều phải tổ chức đấu giá. Điều này không phù hợp, gây khó khăn cho việc thu hút đầu tư vào các địa bàn đặc biệt khó khăn như tại Đắk Lắk.

Tỉnh Đắk Lắk cũng cho rằng, vì các dự án đầu tư có sử dụng đất tại tỉnh (trừ các dự án đầu tư nhà ở thương mại - PV) thuộc địa bàn có điều kiện kinh tế khó khăn và đặc biệt khó khăn đều được miễn tiền thuê đất.

Vì vậy, các trường hợp này (bao gồm các dự án nêu trên - PV) thuộc trường hợp không phải đấu giá quyền sử dụng đất. Việc UBND tỉnh phê duyệt chủ trương đầu tư đối với các trường hợp này là đúng quy định.

Tuy nhiên, quan điểm này của tỉnh Đắk Lắk đã không được Kiểm toán nhà nước khu vực XII chấp thuận vì cho rằng: Chỉ có “những dự án miễn hoàn toàn tiền thuê đất mới không phải đấu giá quyền sử dụng đất”. Việc miễn tiền thuê đất (có thời hạn) là theo chính sách ưu đãi đầu tư trong thời gian xây dựng cơ bản.

“Nếu theo lập luận của tỉnh Đắk Lắk, tất cả các dự án đầu tư trên phạm vi cả nước đều không phải đấu giá quyền sử dụng đất (vì đều được miễn tiền thuê đất trong thời gian xây dựng cơ bản, theo Điều 19 Nghị định 46 của Chính phủ)”, kết luận kiểm toán Nhà nước cho thấy.

Từ những sai phạm này, kiểm toán nhà nước đã kiến nghị thu hồi dự án, hủy bỏ quyết định chủ trương đầu tư đối với các dự án đã được tỉnh cho thuê đất không thông qua đấu giá, trong đó có dự án khu đô thị của Công ty Thăng Long.

Theo kiểm toán, dự án chỉ mới được đánh giá về mặt kỹ thuật, không có đề xuất, không đánh giá về tài chính - thương mại theo đúng quy định, do đó kết quả đấu thầu, lựa chọn nhà thầu được UBND tỉnh Đắk Lắk phê duyệt là “không hợp pháp”.

Ngoài ra, tỉnh phải thu hồi các quyết định chấp thuận chủ trương đầu tư các dự án kinh doanh của các doanh nghiệp trên diện tích đất các công ty nông, lâm nghiệp. Đối với các doanh nghiệp đã được chấp thuận chủ trương đầu tư và đã được giao đất không thông qua đấu giá nhưng chưa triển khai thì thu hồi các diện tích đã giao, tổ chức đấu giá theo quy định hiện hành…

Kiểm toán nhà nước cũng đề nghị Ban thường vụ Tỉnh ủy Đắk Lắk chỉ đạo Ban cán sự UBND tỉnh Đắk Lắk kiểm điểm trách nhiệm các cá nhân, tập thể liên quan đến việc phê duyệt chủ trương đầu tư sản xuất, kinh doanh, phát triển đô thị trên diện tích hơn 55ha giao cho Công ty THHH MTV cao su Đắk Lắk không đúng Luật Đầu tư.

Ngoài ra, UBND tỉnh cũng thu hồi gần 43ha đất của Công ty TNHH MTV cà phê Buôn Ma Thuột để 24 doanh nghiệp sử dụng, thuê ở những vị trí thuận lợi, có giá trị sử dụng nhưng không thông qua đấu giá nên cần xử lý trách nhiệm những người liên quan…

Liên quan đến việc tham mưu chưa chuẩn các quy định về giao đất không thông qua đấu giá, các cá nhân, tập thể tại các Sở KH&ĐT, Xây dựng, TN&MT… cũng bị kiểm toán nhà nước đề nghị xem xét trách nhiệm.