San gạt, khai thác tràn lan
Huyện Đạ Huoai được đánh giá là một trong những địa phương ban hành nhiều văn bản hướng dẫn, chỉ đạo ngưng các hoạt động san gạt, cải tạo và khai thác đất trái phép, tuy nhiên hiện nay, tình trạng này vẫn diễn ra ở hầu hết các xã, thị trấn trên địa bàn.
Vào giữa tháng 11, phóng viên đã có chuyến thực tế ghi nhận tình trạng san gạt, khai thác đất trên địa bàn huyện Đạ Huoai. Qua đó cho thấy, tình trạng máy múc, xe chở đất liên tục hoạt động công khai giữa “thanh thiên bạch nhật” nhưng không thấy các cơ quan chức năng địa phương có biện pháp ngăn chặn, xử lý. Điển hình là trên địa bàn thị trấn Mađaguôi, theo thống kê sơ bộ của PV, đang có ít nhất 7 điểm khai thác, san gạt đất hoạt động.
Thời điểm PV có mặt ghi hình ảnh, tại các tổ dân phố 3, 4 và 5 (thị trấn Mađaguôi) có nhiều quả đồi đang bị “xẻ thịt”. Trong đó, tại Tổ dân phố 4 có 1 điểm khai thác đất với 2 máy xúc hoạt động liên tục và có khoảng 10 xe ben mang BS các tỉnh Lâm Đồng và Đồng Nai liên tục ra vào chở đất. Theo người dân địa phương, điểm múc đất này hoạt động công khai nhiều tháng nay. Nhưng khi có cơ quan chức năng vào kiểm tra thì họ ngừng hoạt động, xong xuôi mọi chuyện lại “đâu vào đấy”.
Ông N.N.G, ngụ Tổ 4, thị trấn Mađaguôi bức xúc: “Suốt nhiều tháng qua, xe chở đất liên tục hoạt động, nhưng hầu hết đều không che bạt khiến đất đổ đầy đường. Chúng tôi không biết quy định của Nhà nước thế nào, nên họ múc đất trong đồi bà con không có ý kiến. Song tình trạng xe chở đất tha bùn đỏ đổ đầy tuyến đường 30/4 khiến bụi bặm mịt mù và gây trơn trượt làm ảnh hưởng đến việc đi lại của bà con thì chúng tôi không thể chấp nhận. Chúng tôi đã nhiều lần phản ánh lên chính quyền địa phương về tình trạng này, nhưng đến nay vẫn không thấy chuyển biến gì”.
Tương tự tại Tổ dân phố 5, một quả đồi rộng hàng ngàn mét vuông đang bị đào đứt làm đôi. Điểm khai thác này đã diễn ra nhiều năm nay với một lượng đất đã được khai thác vận chuyển đi nơi khác khá lớn. Thời điểm PV tiếp cận tại hiện trường có 6 xe ben mang BS tỉnh Đồng Nai liên tục ra vào chở đất. Qua tìm hiểu, quả đồi đang bị “xẻ thịt” là của một người tên Thông. Trong vai một người đi mua đất san lấp mặt bằng, chúng tôi đã tiếp cận được với ông Thông. Theo như lời ông Thông, phần đất ông đang xây dựng nhà xưởng cũng thuộc quả đồi đang đào nhưng giờ đã được san phẳng. Nếu múc hết quả đồi này, chắc phải mất ít nhất gần 1 năm nữa.
Cùng đó, 2 điểm khai thác, san gạt đất khác tại Tổ dân phố 3 và nằm sát bên cạnh Quốc lộ 20 nhưng máy múc, xe ben vẫn liên tục hoạt động như chỗ không người. Mảnh đất nằm sát bên cạnh Tượng đài Liệt sỹ huyện Đạ Huoai đã bị cày xới, khoét sâu rộng hàng ngàn mét vuông. Còn điểm tại chân đèo Chuối, chiếc xe múc vô tư leo lên đỉnh đồi san gạt ăn sâu vào một quả đồi rộng lớn.
Cùng với thị trấn Mađaguôi, xã Hà Lâm là một trong những địa phương để xảy ra tình trạng khai thác đất đáng “báo động”. Bắt đầu từ khu vực giáp với thị trấn Mađaguôi đến trung tâm xã Hà Lâm có ít nhất 5 điểm san gạt, múc đất công khai nằm ngay bên cạnh Quốc lộ 20. Thực tế cho thấy, hầu hết xe chở đất tại các điểm này đều là xe của các doanh nghiệp và tất cả đều không phủ bạt ngang nhiên chạy trên quốc lộ.
Tuy nhiên khi làm việc với chúng tôi, ông Phạm Doãn Thành, Chủ tịch UBND xã Hà Lâm cho hay: “Những điểm múc đất anh đang đề cập là do người dân múc để làm nhà và các điểm tập kết trái cây. UBND xã đã nhiều lần nhắc nhở, nhưng rất khó để cấm. Như tôi được biết, thì họ đều đóng phí san gạt và phí môi trường cho cơ quan thuế của huyện.
Cần xử lý nghiêm các trường hợp vi phạm
Liên quan đến hoạt động san gạt, khai thác đất tại địa phương, PV đã có cuộc trao đổi với ông Phan Thanh Bình, Trưởng phòng Tài nguyên và Môi trường (TN – MT) huyện Đạ Huoai.
Theo ông Bình, sau khi UBND tỉnh có văn bản chỉ đạo tạm ngưng các hoạt động liên quan đến san gạt, cải tạo đất tại địa phương, trong đó có 5 điểm múc đất đã được huyện Đạ Huoai ban hành văn bản cấm hoạt động; đồng thời, Phòng TN – MT cũng đã ban hành hơn 10 văn bản tăng cường công tác chỉ đạo, kiểm tra và quản lý hoạt động san gạt, múc đất trên địa bàn. Trong thời gian qua, nhiều trường hợp không tuân thủ quy định đã bị cơ quan chức năng lập biên bản xử lý.
“Do nhu cầu xây dựng ngày càng lớn, nên việc các cá nhân, doanh nghiệp vi phạm trong việc san gạt, múc đất là khó tránh khỏi. Tuy nhiên, do lực lượng mỏng nên cơ quan chức năng rất khó kiểm soát. Ngoài việc trực tiếp kiểm tra, kiểm soát thì phòng cũng đã tham mưu cho lãnh đạo huyện phân công nhiệm vụ tới các xã, thị trấn để cùng thực hiện. Vì vậy, nếu các địa phương để xảy ra vi phạm thì phải chịu trách nhiệm chứ chúng tôi không quản lý hết được. Còn tình trạng xe chở đất không che bạt làm đường bụi bặm, trơn trượt là trách nhiệm của cơ quan công an” – ông Bình cho biết.
Như vậy, bên cạnh thị trấn Mađaguôi và xã Hà Lâm thì tại hầu hết các xã Đạ P’Loa, Phước Lộc, Mađaguôi, Đạ M’ri và thị trấn Đạ M’ri… tình trạng san gạt, khai thác đất trái phép vẫn diễn ra nhưng không được cơ quan chức năng can thiệp, xử lý. Trong khi chờ UBND tỉnh có văn bản chỉ đạo tiếp theo, thiết nghĩ huyện Đạ Huoai cần thực hiện nghiêm theo văn bản chỉ đạo của UBND tỉnh, có biện pháp kiểm tra, xử lý nghiêm các trường hợp vi phạm.