Vỡ đập nước và hậu quả kinh hoàng

Theo đó, sáng 18/11, do ảnh hưởng của hoàn lưu bão Toraji suy yếu, tại Nha Trang mưa lớn kéo dài 6 giờ khiến nhiều tuyến đường bị ngập cục bộ, một số tuyến giao thông tê liệt. Tại các khu dân cư ở xã Phước Đồng, phường Vĩnh Trường, Vĩnh Thọ, Vĩnh Hòa, mưa lớn kéo theo sạt lở núi khiến đất đá đổ xuống, vùi lấp hàng chục nhà dân khiến nhiều người chết và mất tích.

Theo các cơ quan chức năng, nguyên nhân chính dẫn đến vụ việc sạt lở trên là do mưa lớn. Đặc biệt, có một công trình xây dựng hồ nước trên núi bị vỡ khiến nước cùng đất đá tràn xuống vùi lấp hàng chục căn nhà trên. Công trình đó thuộc Dự án khu dân cư cao cấp Hoàng Phú do Công ty TNHH Đầu tư và Phát triển Thanh Châu làm chủ đầu tư.

Ngay sau khi xảy ra sự việc, Sở Xây dựng tỉnh Khánh Hòa đã đến kiểm tra "hồ nước" trên núi ở phường Vĩnh Hòa (một trong 4 địa phương bị sạt lở) bị vỡ gây sạt lở khiến 4 người trong gia đình thầy giáo thiệt mạng, hàng loạt căn nhà đổ sập. Theo ghi nhận, hồ nước dài hơn 70m, ngang gần 20m, sâu hơn  m, nằm trong dự án khu dân cư cao cấp Hoàng Phú. Công trình này nằm trên sườn núi, cao hơn 50m so với khu dân cư, xung quanh được bao bởi đất và những tảng đá lớn. Khi mưa, nước trong hồ ứ đọng rồi dâng cao.

Theo ông Ngô Văn Ửng (40 tuổi), một người dân có nhà sập, kể, sáng 18/11, mưa gió dữ dội, ông phát hiện nước từ trên núi đổ xuống như thác, tràn vào nhà mình. Thấp thỏm không yên, ông leo lên kiểm tra. Tới nơi, ông hốt hoảng thấy hồ nước của dự án xây khu dân cư cao đang rung lắc, nguy cơ vỡ. Ông liền xuống núi, hô hoán cho hàng xóm hay biết, rồi cùng vợ ẵm hai con rời khỏi nhà. Lúc sau, hồ vỡ khiến nước tuôn xối xả, kéo theo đất đá trên cao xuống vùi lấp nhiều căn nhà phía dưới. "Sự việc diễn ra rất nhanh, nhà tôi cũng đổ sập, chỉ còn đống gạch vỡ, may gia đình tháo chạy kịp mới thoát thân", ông cho hay.

Chính quyền không hay biết về công trình xây dựng không phép?

Vị trí xây dựng hồ nước tại dự án khu dân cư cao cấp Hoàng Phú 

Theo Sở Xây dựng, dự án khu dân cư Hoàng Phú rộng 11,5ha, nằm trên khu dân cư, do công ty TNHH Đầu tư và Phát triển Thanh Châu làm chủ đầu tư. Nơi đây dự kiến xây 380 căn biệt thự, nhà phố với mô hình khu phức hợp kín theo tiêu chuẩn quốc tế gồm công viên chuyên đề, vườn tri thức và đài thiên văn. Dự án này được quảng cáo rầm rộ có hồ bơi vô cực ở phía đỉnh. Thực tế việc đào đắp đã tiến hành nhiều tháng qua với nhiều phương tiện máy móc.

Tuy nhiên, việc thi công diễn ra nhộn nhịp ngay giữa thành phố mà cả Thanh tra Sở Xây dựng lẫn chính quyền địa phương đều nơi không hay biết gì về công trình này?.

Trả lời báo chí, ông Trần Văn Đông, Chủ tịch UBND phường Vĩnh Hòa thừa nhận, khi xảy ra sự cố, địa phương mới biết là có công trình này:

“Có vách nhưng vách không chắc, chứa đựng lượng nước rất khá. Chiều dài khoảng 50m, chiều ngang khoảng 10m, chiều sâu khoảng 1,5m. Địa phương không nắm được việc thi công, không biết thời điểm thi công, thi công họ cũng không báo địa phương. Nếu địa phương biết được vậy thì đã cương quyết di dời vì khu vực này vốn là nền đất rất ổn định, nền đá tảng, không có cách gì sạt lở được”, ông Đông cho biết.

Còn ông Trần Văn Thọ, Phó Giám đốc Sở Xây dựng Khánh Hòa thông tin, qua kiểm tra, phát hiện tại dự án có nhiều hạng mục chưa được cấp phép nhưng vẫn thi công. Trong đó, chủ đầu tư thi công đường dẫn thoát nước mặt và múc đất tạo hố trên núi. Theo nguyên tắc, hệ thống đường dẫn gom nước từ trên núi phải chảy xuống dự án, nhưng đơn vị này đã để chảy thẳng xuống chân núi, ngay khu dân cư hiện hữu. 

Phó Giám đốc Sở lý giải, mỗi khi nước trên nguồn chảy xuống với hệ thống đường dẫn dài sẽ tạo nên lưu lượng "rất khủng khiếp". "Chủ đầu tư đã tác động làm thay đổi dòng chảy, tạo vùng trũng, dẫn đến sự cố", ông Thọ khẳng định.

Về việc có thông tin cho rằng, chủ đầu tư làm hồ bơi với tên gọi "hồ tắm vô cực", ông Thọ nói rằng thực tế sau khi kiểm tra chưa có hồ nhân tạo nào được xây, mà do họ đào đất tại núi tạo nên hố nước. 

Cũng theo tìm hiểu, trong quy hoạch 1/500 dự án có thể hiện hồ bơi, tuy nhiên nhà đầu tư chưa thực hiện. Bởi theo ông, khi thi công hồ bơi cần có thiết kế bản vẽ chi tiết và được cơ quan chức năng thẩm định cấp phép. Ông Thọ cho biết đã làm báo cáo trình UBND tỉnh.

Chủ đầu tư nói gì?

Phối cảnh dự án khu dân cư cao cấp Hoàng Phú

Trả lời phóng viên, bà Nguyễn Thị Hoài Thanh, Giám đốc Công ty TNHH đầu tư và phát triển Thanh Châu, chủ đầu tư dự án nhà ở cao cấp Hoàng Phú Nha Trang, thừa nhận hạng mục công trình hồ bơi xảy ra sự cố vỡ bờ gây lở núi kèm lũ quét tràn xuống khu dân cư bên dưới chân núi. Cũng theo bà Thanh, trước khi sự cố xảy ra, công ty đã huy động xe ủi, xe đào núi, san lấp mặt bằng xây dựng nhà hàng đón khách. Thời điểm này, doanh nghiệp cũng cho các phương tiện cơ giới đào đất tại vị trí dự kiến làm hồ bơi vô cực.

"Cái này một công đôi việc, chúng tôi vừa đào núi lấy đất để đắp nền làm nhà hàng, vừa tạo hố hình thành hồ bơi. Vị trí múc đất tạo hồ sâu có trong thiết kế xây hồ bơi như trong bản vẽ chi tiết 1/500 đã được phê duyệt", vị giám đốc doanh nghiệp nói.

Ngoài ra, bà Thanh cũng thừa nhận doanh nghiệp chưa hoàn chỉnh thủ tục xin phép. “Chúng tôi múc đất với mục đích tạo nền móng làm nhà hàng, tiện thể tạo hố hình thành hồ bơi. Hiện bản vẽ thiết kế hồ bơi đang vạch ra ý tưởng, chứ chưa xây nên công ty chưa xin phép”, bà Thanh trần tình.

Theo bà Thanh, thời điểm 2011, khi cơ quan chức năng Khánh Hoà duyệt quy hoạch chi tiết dự án 1/500, theo luật Xây dựng thì doanh nghiệp không cần xin giấy phép con để xây các hạng mục trong dự án, trong đó có hạng mục hồ bơi. Tuy nhiên, đến nay dự án liên tục điều chỉnh 3 lần, gần nhất là năm 2017. Đặc biệt, dự án khu nhà ở cao cấp Hoàng Phú là một trong 35 dự án đang bị Thanh tra Chính phủ thanh tra, hiện chưa có kết luận.

“Công ty chỉ căn cứ vào bản phê duyệt chi tiết 1/500 hồi năm 2011 để làm dự án. Điều chỉnh cũng chỉ một số hạng mục nhỏ nhưng không thay đổi gì cả nên chúng tôi nghĩ không cần xin phép gì thêm”, bà Thanh nói.

Cần khởi tố vụ án và truy cứu trách nhiệm?

Đại tang xảy ra đối với một gia đình 4 người

Ngay sau khi sự việc xảy ra, Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn dẫn đầu Đoàn công tác của Ban chỉ đạo Trung ương về phòng chống thiên tai đã đến tận nơi thăm hỏi, chia sẻ nỗi đau với gia đình nạn nhân.

Theo Thứ trưởng Hoàng Văn Thắng, việc quy hoạch phát triển đô thị tại thành phố "Nha Trang đã bộc lộc nhiều bất cập: “Tôi nghĩ đối với những thành phố như thế này, việc mà chúng ta đào bới các khu vực đồi núi để làm mặt bằng, để xây dựng cần phải rất cân nhắc, nếu không nó cũng tạo ra điều kiện để tăng cường sạt lở núi như chúng ta đang quan sát ở đây”.

Cũng theo thông tin của phóng viên, Công an tỉnh Khánh Hòa đang phối hợp với Công an TP. Nha Trang khám nghiệm hiện trường, điều tra vụ vỡ hồ nước nêu trên. Nếu đủ yếu tố cấu thành tội, sẽ khởi tố vụ án.

"Chúng tôi đang khám nghiệm hiện trường, tìm hiểu nguyên nhân vụ sạt lở khiến 4 người chết, nhiều ngôi nhà bị sập. Nếu đủ yếu tố cấu thành tội, công an sẽ khởi tố vụ án để điều tra. Công tác điều tra hiện trường ban đầu đang được thực hiện, khi có kết quả cụ thể, phía công an sẽ căn cứ vào đó để tiến hành các bước tiếp theo. Trong trường hợp họ (chủ đầu tư dự án nhà ở cao cấp Hoàng Phú - PV) có sai phạm sẽ khởi tố vụ án ngay", thượng tá Phan Văn Cường, Trưởng phòng Tham mưu, người phát ngôn Công an tỉnh Khánh cho biết.

Theo dõi sự việc trên, luật sư Nguyễn Tường Linh, Đoàn Luật sư tỉnh Khánh Hòa cho biết, nếu cơ quan chức năng thu thập đầy đủ chứng cứ xác định nguyên nhân sự cố khiến 4 người chết do vỡ hồ bơi gây ra thì chủ đầu tư phải chịu hoàn toàn trách nhiệm. Doanh nghiệp có dấu hiệu “Vi phạm quy định về xây dựng gây hậu quả nghiêm trọng” theo Điều 298 BLHS 2015. 

Luật sư Linh cho biết, trong trường hợp này, chủ đầu tư đã gây ra hậu quả đặc biệt nghiêm trọng (4 người chết) khiến người dân bức xúc. Cơ quan công an nên sớm vào cuộc điều tra tìm ra nguyên nhân để xử lý, cảnh báo cho các dự án khác trên địa bàn.